آنچه از حسابداری طلا و جواهر باید بدانیم

واحدها و اصطلاحات کاربردی در طلافروشی

 

در حسابداری اصل بر پایه ثبات دارایی، بدهی و سرمایه است. سود و زیان محاسبه شده و در پایان دوره، سود یا زیان به سرمایه اضافه یا از آن کسر شده و یا در سود و زیان اندوخته ذخیره می شود.

در حسابداری صنف طلا، دارایی شناور بر اساس قیمت روز محاسبه می شود و به دلیل تهاتر یا معامله پایاپای طلا، حساب بدهکاری و بستانکاری برای اشخاص بدست می آید و آن را نیز به صورت شناور و بر اساس قیمت روز محاسبه می کنند. بنابراین سرمایه در این صنف ثابت نبوده و بر اساس قیمت روز به صورت شناور محاسبه می شود. این امر باعث می شود سود و زیان به صورت شناور محاسبه شود که خارج از دایره نرم افزارهای حسابداری عمومی می‌باشد و کار را برای حسابداران هم پیچیده می‌کند.

در قیمت گذاری عیار های مختلف طلا فقط ارزش فلز طلا محاسبه می شود و بهای فلزات دیگر اهمیتی در قیمت گذاری آن ندارد.

صنف طلا صنف باستانی و دارای پیشینه چند هزار سال است که همچنان به سنت‌های خود وفادار است و به دلیل همزاد بودن این صنف و پیدایش قوانین حسابداری قوانین موازی برای خود ایجاد کرده و حسابداری مخصوص خود حسابداری طلا فروشی را ایجاد کرده است.

طلا به دلیل ارزش و قیمت جهانی و تعیین کننده وضعیت اقتصادی هر کشور در پشت اقتصاد قرار دارد و فعالان این صنف راضی نمی شوند تا طلا سرمایه خود را با وجوه رایج کشور که دارای ارزش پایین تری است معامله کنند پس همچنان مانند زمان باستان طلا خود تهاتر می‌کنند و در ازای تحویل دادن طلا از طرف حساب خود طلب طلا می‌کنند به اینگونه معاملات پایاپای نیز گفته می شود که اصل حسابداری طلا فروشی به حساب می آید.

ودر هر زمان که نیاز باشد طلا را به وجه رایج کشور تبدیل کننده آن را در قیمت روز طلا در کشور تبدیل وبه این عمل پولی کردن گفته می شود و اما با مشتریان خود همانند دیگر صنوف قیمت کالای خود را محاسبه سود وارزش افزوده را به آن اضافه و به مشتریان خود می فروشند. ولی به دلیل اینکه نمی خواهند طلا خود از دست بدهند به جای طلا فروخته شده طلا خریداری می‌کنند تا میزان طلای خود را ثابت نگه دارند تا در نوسانات قیمت طلا دچار زیان نشوند.

 

واحد های اندازه گیری صنف طلا و جواهر

در عصر باستان عدد ۲۴ عدد قدرتمندی حساب می‌شده بنابراین عدد ۲۴ رابرای شمش خالص طلا استفاده می کردند.

برای عیار کردن طلا مانند شیرینی پزی، امروزه از ۲۴ پیمانه بهره می‌گیرند.

اگر ۱۸ پیمانه طلای خالص را با ۶ پیمانه فلزات دیگر که جمع آنها به ۲۴ برسد را باهم ترکیب کنیم طلا ۱۸ عیار بدست می آوریم.

اگر ۱۷ پیمانه طلای خالص را با ۷ پیمانه فلزات دیگر ترکیب کنیم طلای ۱۷ عیار بدست می آید.

اگر ۹ پیمانه طلای خالص را با ۱۳ پیمانه فلزات دیگر تریکب کنیم طلای ۹ عیار بدست می آوریم.

 

• کوچکترین واحد اندازه گیری این صنف گندم است که برابر با ۰/۰۴۸ سوت گرم است

• واحد دیگر لپه است که برابر با ۲ گندم که برابربا ۰/۰۹۶ سوت گرم است

• واحد دیگر نخود است که برابر ۲ لپه یا ۴ گندم است که برابر با ۰/۱۹۲ سوت گرم است

• واحد دیگر قیراط است که براساس تخم یک گل انتخاب شده است و برابر ۰/۲ سوت گرم است

• واحد دیگر مثقال است که برابر با ۲۴ نخود است و برابربا ۴/۶۰۸۳ گرم است

• واحد دیگر اونس است که واحد قیمت گذاری جهانی طلا بوده و برابر با ۳۱/۱۰۳۴۳ گرم است

البته امروزه از واحدهای مثقال، گرم، قیراط و اونس استفاده می شود و واحدها ی نخود، لپه و گندم منسوخ شده اند.

 

حسابداری طلا فروشی

شاید بهتر باشد این مبحث را با یک مثال ساده شروع کنیم: در نظر بگیرید، اگر فردی ۱۰۰ تومان داشته باشد و قیمت هر گرم طلا در بازار ۱۰ تومان باشد و این فرد  ۱۰ گرم طلا با آن بخرد در صورتی که  قیمت طلا در بازار به ۱۲ تومان برسد این شخص  صاحب ۱۰ گرم طلا است که قیمت آن ۱۲۰تومان است. به این تغییر، تعدیل قیمت گفته میشود. در اینجا هنوز  سودی حاصل نشده است اما در این مرحله ، دارایی و سرمایه فرد به صورت شناور به ۲۰ واحد افزایش یافته است. حالا اگر  این فرد با سود ، طلای خود را با قیمت ۱۲۸ تومان بفروشد، در قانون حسابداری این فرد ۲۸ تومان سود داشته است اما در صنف طلا این سود مورد تایید نیست. در این صنف،  بر اساس قیمت روز،  فقط ۸ تومان سود محاسبه می شود.

اما پیچیدگی این صنف به اینجا ختم نمی شود. درصورتی که بعد از فروش، قیمت هر گرم طلا به ۱۳تومان افزایش یابد، این فرد ۲ تومان زیان کرده است  و دیگر نمی تواند ۱۰ گرم طلا را مجدد خریداری کند، برای اینکه فرد ما ۱۲۸ تومان دارد اما ۱۰ گرم طلا ۱۳۰تومان شده است.

 

بنابر این معاملات در حسابداری طلا فروشی به دو دسته تقسیم میشود:

معاملات درون صنف که درآن طلا را پایاپای معامه می‌کنند و به اسناد آن دریافت و پرداخت می‌گویند.

معاملات بیرون از صنف که با افراد جامعه طرف حساب هستند و در این بخش مانند دیگر صنوف طلا را مانند کالا خریداری و می فروشند.

پیچیدگی حسابداری طلا فروشی بیشتر در بخش درون صنف است که به تهاتر یا معاملات پایاپای اقدام می‌کنند زمان ورود کالا که در دیگر صنوف بوسیله فرایند خرید است صنف طلا از گزینه دریافت جنس استفاده می کنند و در زمان خروج کالا از سیستم که در دیگر صنوف بخش فروش است صنف طلا از گزینه پرداخت جنس استفاده می کند در بهترین برنامه های طلا فروشی نیز از همین سیستم حسابداری طلافروشی استفاده می شود.

در حسابداری دیگر صنوف حساب ها در ستون بدهکار و بستانکار ریالی نگه داشته می‌شود اما در حسابداری طلا فروشی به دلیل تهاتر و معامله پایاپای در چهار ستون بدهکار و بستانکار ریالی و بدهکار و بستانکار وزنی نگه داشته می شود.

طلای دریافت و یا پرداخت شده را در حساب وزنی افراد نگه داری می‌کنند و برای جلو گیری از پیش آمدن اختلاف حساب وزنی افراد بر اساس عیار طلا رایج کشور محاسبه و نگه داری می کنند.

طلای رایج کشور ما ایران طلای ۷۵۰ یا ۱۸ عیار است پس هر طلای دریافتی و پرداختی با عیار های مختلف برای ثبت در حساب طلایی افراد به طلای ۷۵۰ یا ۱۸ تبدیل می‌شود و حتی در زمانها پولی کردن وزن ۷۵۰ وجه دریافت شده یا پرداخت شده محاسبه و به حساب طلایی فرد برده می شود.

یکی از مهم ترین بخش های در حسابداری طلا فروشی محاسبه اجرت طلا ساخته شده است.

 

 اجرت در حسابداری طلا و طلافروشی

سازندگان صنف طلا برای محاسبه مزد ساخت طلای خود از چهار روش استفاده می کنند.

اجرت گرمی

اجرت کل (هر عدد)

اجرت دردصدی

ویا ترکیب اجرت گرمی ودرصدی

اجرت گرمی

در این روش سازندگان طلا برای محاسبه مزد خود در ارزای ساخت هر گرم طلای ساخته شده مبلغی از وجه رایج کشور را در نظر میگیرند و وزن طلای ساخته شده را در اجرت مورد نظر ضرب کرده و مزد ساخت خود را محاسبه میکنند به این روش در حسابداری طلا فروشی اجرت گرمی گفته می شود.

 

مثال ثبت و فاکتور در حسابداری طلا فروشی

سازنده ما ۱۰ گرم کالای ساخته شده خود را با مزد هر گرم ۱۰۰.۰۰۰ ریال فاکتور کرده است.

۱۰ گرم ضرب در ۱۰۰.۰۰۰ ریال اجرت هر گرم برابر است با ۱.۰۰۰.۰۰۰ ریال

پس سازنده ما ۱۰ گرم طلا با اجرت ۱.۰۰۰.۰۰۰ ریال را برای مشتری خود فاکتور میکند.

حسابداری طلا فروشی سند نرم افزار حسابداری طلا تمام عیار ۱

 

اجرت کل در حسابداری طلا فروشی

در این روش سازندگان طلای برای محاسبه مزد ساخت کالا های ظریف و یا نیازمند دقت بالا دیگر وزن کالا خود را ملاک برای محاسبه قیمت کالای خود نمی داند و برای هر واحد کالای ساخته شده بهایی در نظر می گیرند به این روش اجرت کل گفته میشود.

مثال ثبت و فاکتور در حسابداری طلا و طلافروشی

سازنده ما ۲ گرم کالای ساخته شده خود را با مزد کل ۱.۰۰۰.۰۰۰ ریال فاکتور کرده است.

در روش وزن در محاسبات تاثیری ندارد

پس سازنده ما ۲ گرم طلا با اجرت ۱.۰۰۰.۰۰۰ ریال را برای مشتری خود فاکتور میکند.

 

اجرت درصدی در حسابداری طلا فروشی

در این روش سازندگان طلا که می خواهند اجرت کالا خود را با نرخ روز محاسبه کنند و در قیمت های وتوافق های خود ثابت باشند به جای اجر ت گرمی یا کل اجرت درصدی را انتخاب میکنند این روش به این صورت است که توافق میکنند در ازای هر صد گرم کار چند گرم طلا به عنوان مزد دریافت کنند که برای محاسبه آن وزن کالای را در اجرت درصدی توافق شده ضرب و وزن طلایی که به عنوان مزد تعیین کرده اند را بدست می آورند.

 

مثال ثبت و فاکتور در حسابداری طلا فروشی

سازنده ما با مشتری طلا فروشی خود توافق کرده است در ازای هر صد گرم کار هفت گرم طلا مزد دریافت کند.

سازنده ما ۱۰ گرم کالای ساخته شده خود را با مزد %۷ فاکتور کرده است.

۱۰ گرم ضرب در ۷% اجرت برابر است با ۰.۷ طلا

پس سازنده ما ۱۰.۷گرم طلا را برای مشتری خود فاکتور میکند.

در بهترین برنامه های طلا فروشی نیز از همین سیستم حسابداری طلافروشی استفاده می شود.

 

اجرت گرمی و اجرت درصدی حسابداری طلا فروشی

در حسابداری طلافروشی و در این روش، سازندگان طلا بنا بر شرایط بازار و نحوه تولید خود مزد خود را به دو قسمت تقسیم میکنند قسمت از آن را به صورت وجه رایج کشور با قانون اجرت هر گرم و قسمت از آن را با قانون اجرت درصدی محاسبه میکنند این روش نیازمند دقت بالا در ثبت است باعث اشتباه نشده و اختلاف حساب پیش نیاید.

 

مثال ثبت و فاکتور در حسابداری طلا فروشی

سازنده ما با مشتری خود توافق کرده است در ازای هر صد گرم کار هفت گرم طلا مزد دریافت کند بعلاوه ۱۰۰.۰۰۰ ریال اجرت هر گرم

سازنه ما ۱۰ گرم کالای ساخته شده خود را با مزد %۷ بعلاوه مزد هر گرم ۱۰۰.۰۰۰ ریال فاکتور کرده است.

۱۰ گرم ضرب در ۷% اجرت برابر است با ۰.۷ طلا

۱۰ گرم ضرب در ۱۰۰.۰۰۰ ریال اجرت هر گرم برابر است با ۱.۰۰۰.۰۰۰ ریال

پس سازنده ما ۱۰.۷گرم طلا با اجرت ۱.۰۰۰.۰۰۰ ریال را برای مشتری خود فاکتور میکند.

همانگونه که متوجه شده اید روش ها متفاوت و محاسبات گوناگون در حسابداری طلافروشی حتی حسابداران خبره را نیازمند کمک نرم افزار حسابداری تخصصی می کند.

 

همکاران من در مجموعه نرم‌افزار جامع طلا و جواهر زرگر با بهره‌گیری از تجربه 15 ساله در صنف طلا و جواهر در کنار متخصصین برنامه نویسی تمام این فرایندها را در ساده ترین حالت ممکن برای استفاده همکاران عزیز فراهم ساخته‌اند.